آموزش مهارت‌های شغلی به کودکان

در جهان امروز، رقابت در زمینه‌های شغلی‌ بیش از هر زمان دیگری شده است و به نظر می‌رسد هر چه پیش‌تر می‌رویم، این رقابت نیز تنگاتنگ‌تر می‌شود. این موضوع به این معناست که کودکان باید در زمینه مهارت‌های شغلی آموزش ببینند و بینشی کلی نسبت به این موضوع داشته باشند.

خانواده نیز در بخشی از این آموزش‌ها شریک است. آموزش مهارت‌های شغلی به کودکان ممکن است سخت و ترسناک بنظر برسد اما با کمی برنامه‌ریزی و صبوری می‌تواند به برنامه‌ای جذاب برای ایجاد ارتباطی هر چه عمیق‌تر تبدیل شود.

در این مقاله شما را با اهمیت استعدادیابی در کودکان و نقش بازی در شکوفایی این استعدادها آشنا می‌کنیم و سپس انواع مهارت‌های شغلی جذابی را که می‌توانید به فرزندان خود آموزش دهید و همچنین بازی‌های مناسب برای این موضوع را به شما معرفی خواهیم کرد.

استعدادیابی در کودکان

کودکان استعدادهایی مختص به خودشان دارند، هر چند که ممکن است در بعضی این استعدادها نامحسوس‌تر باشند؛ به عنوان مثال ممکن است کودکی در خواندن و دیگری در شنیدن استعداد داشته باشد. 

از آنجایی که استعداد کشف نشده پرورش هم داده نمی‌شود، بهتر است پدرها و مادرها از همان کودکی، استعداد فرزند خود را کشف کنند و آن را پرورش دهند.

این مقاله را هم بخوانید: آزمون هوش‌های چندگانه گاردنر

۸ روش برای کشف و پرورش استعداد کودکان

برای کشف و پرورش استعداد کودکان راهکارهای متفاوتی وجود دارد. در این بخش به بررسی ۸ مورد از این راهکارهای کاربردی می‌پردازیم.

۱. برای کشف استعداد کودکان و آموزش مهارت‌های شغلی، به آنها و کارهایشان توجه کنید

هنگام بازی به کودک خود توجه کنید. اجازه بدهید فعالیتی را انتخاب کند که دوست دارد. فرزندتان هنگام بازی به چه فعالیتی گرایش پیدا می‌کند؟ شما باید تشخیص دهید که کودکتان دوست دارد چه کاری انجام دهد. 

دویدن را ترجیح می‌دهد یا ساکت نشستن؟ میان سازهای موسیقی، وسایل ورزشی یا دستگاه‌های الکترونیکی ابتدا سراغ کدام یک می‌رود؟ توجه کردن به کودکان هنگام بازی، به شما کمک می‌کند علایق آنها را درک کنید؛ علایقی که بعدها می‌تواند به استعداد تبدیل شود.

۲. برای پرورش استعدادها، آنها را تشویق کنید 

فرزندتان چگونه خود و احساساتش را توصیف می‌کند؟ وقتی به خانه برمی‌گردد، سراغ چه کاری می‌رود؟ به عنوان مثال اگر کودک شما به نقاشی علاقه داشته باشد احتمالاً ابتدا به سراغ این کار می‌رود. 

اکنون زمان مناسبی برای تشویق فرزندتان است تا به آن حرفه ادامه دهد. برای او وسایل هنری مانند مدادرنگی و آبرنگ تهیه کنید یا به او در کشیدن نقاشی کمک کنید و الهام‌بخش او باشید. وقتی منابع برای کشف استعداد کودک مهیا باشد، احتمال موفقیت و رشد او بیشتر می‌شود.

۳. برای آموزش مهارت‌های شغلی، از تلاش‌های او تقدیر کنید

به عنوان پدر و مادر، وقتی متوجه می‌شوید فرزندتان در یک کار خاص، سخت تلاش می‌کند باید به او هدیه‌ای بدهید. به عنوان مثال اگر کودک عاشق موسیقی است و با تمرکز تمرین‌ها و اجراهایش را پیش می‌برد و برای پیشرفت تلاش می‌کند، برای او ساز موسیقی جدید یا مربی بهتر تهیه کنید. 

اگر کودک در زمان کوتاه، اجرای چندین آهنگ را یاد می‌گیرد، می‌توانید او را تحسین کنید. به خاطر داشته باشید که وقتی تلاش‌های فرزندانمان را ستایش می‌کنیم، تمایل بیشتری به ریسک کردن، آزمون و خطا و یادگیری پیدا می‌کنند. با تمجید از تلاش‌های فرزندتان، استعداد او را تقویت می‌کنید.

۴. موقعیت‌هایی برای رشد کودک به وجود آورید

در حال حاضر برای رشد استعدادهای فرزندتان چه کارهایی انجام می‌دهید؟ تا آنجایی که می‌توانید، کودک خود را در موقعیت‌ها، کلاس‌ها و برنامه‌های مختلف شرکت بدهید تا بتوانید با علایق و استعدادهای او آشنا شوید. 

می‌توانید فرزندتان را در کلاس‌ها و فعالیت‌هایی که باعث پرورش استعداد او می‌شود، شرکت بدهید یا در جلسات مربی‌گری و افزایش استعداد ثبت‌نامش کنید. به عنوان مثال اگر فرزندتان به بازی بسکتبال علاقه دارد، او را تشویق کنید به یک تیم بسکتبال در مدرسه ملحق شود یا در کلاس‌های خارج از مدرسه شرکت کند.

۵. یادتان باشد خودخواه نباشید

باید درک کنید که مسئله کشف استعداد فرزندتان، مربوط به علایق شما نیست؛ بلکه مربوط به علایق و استعدادهای فرزند شماست. ممکن است کودکتان عاشق چیزی باشد که شما دوست دارید یاد بگیرد یا از طرف دیگر ممکن است از آن متنفر باشد؛ در هر صورت شما نباید او را مجبور به کاری کنید. 

بسیاری از خانواده‌ها، فرزندشان را فقط در چهارچوب فعالیت‌هایی می‌گذارند که خودشان به آنها علاقه دارند. بزرگ‌ترین اشتباه خانواده‌ها در این زمینه، تحمیل علایق خودشان به کودک و مقایسه‌اش با دیگران است. شما حق دارید که برای فرزندتان آرزوهای بزرگ داشته باشید اما نمی‌توانید او را مجبور به انجام کاری کنید که دوست ندارد. 

چنین کاری می‌تواند موجب آسیب‌های شدیدی مانند افت نمرات تحصیلی، رفتارهای ضد اجتماعی و افسردگی شود. اجازه دهید فرزندتان آزادانه حوزه مورد علاقه خودش را انتخاب کند و در صورت لزوم از او حمایت کنید.

۶. کودکتان را آزاد بگذارید

یکی از گام‌های کلیدی در زمینه رشد و پیشرفت استعداد کودک، این است که او را آزاد و رها بگذارید. با فعالیت‌های متعدد و سخت، فرزندتان را در شرایط سخت قرار ندهید. روش ایده‌آل برای کشف استعدادهای کودکان این است که به آنها اجازه دهید آزادی و زمان کافی داشته باشند. کودک از طریق کنجکاوی و تجربه متوجه می‌شود به چه چیزی علاقه دارد و چه چیزی را دوست ندارد. 

۷. سعی کنید چیدمان خانه، شاد و خلاقانه باشد

کودکان وقتی در فضایی باشند که الهام‌بخش و شادی‌‌آور است، احساس سرزندگی و آزادی بیشتری می‌کنند. 

در نقاط مختلف خانه، از رنگ‌های شاد، تصاویر هنرمندان مورد علاقه‌تان، لوح‌های جایزه‌ای که در گذشته برنده شده‌اید، تابلوهای هنری و مواردی از این دست استفاده کنید. خیلی مهم است که علایق خودتان را با فرزندتان به اشتراک بگذارید؛ این کار موجب می‌شود انگیزه آنها برای رشد استعدادهایشان بیشتر شود.

۸. هرچه زودتر شروع کنید

آموزش کودک از سن پایین، فرستادن او به کلاس‌های مختلف و مدرسه با کیفیت، همان شیوه پرورش استعداد کودک از سن پایین است. در سال‌های اخیر، مطالعه‌ای انجام شده که نشان‌ داده است آدم‌های موفق از بازیگران با استعداد، شطرنج‌بازان و اسکیت‌بازان گرفته تا نامزدهای جایزه گرمی، معمولاً در سن ۲ تا ۵ سالگی توسط خانواده‌هایشان با استعدادهای خود آشنا شده‌اند. 

این موضوع به آنها کمک می‌کند زمان کافی برای تسلط روی استعدادشان را داشته باشند. سریع‌تر آشنا شدن با استعدادهای فرزندتان باعث می‌شود او نسبت به استعداد و تلاش‌های خود، اعتماد به نفس و آشنایی بیشتری پیدا کند. 

همچنین وقتی کودک خود را در موقعیت‌هایی قرار دهید که به آنها علاقه دارد، اعتماد به نفس بیشتری پیدا کرده و ریسک‌پذیرتر می‌شود.

اهمیت بازی در شکوفایی استعدادهای کودک و آموزش مهارت‌های شغلی

بازی برای رشد کودکان ضروری است؛ چرا که به شناخت جسمی، اجتماعی و عاطفی کودکان و حتی نوجوانان کمک می‌کند. بازی کردن حتی فرصتی ایده‌آل برای والدین فراهم می‌کند تا به طور کامل با فرزندان خود تعامل داشته باشند. 

با وجود اهمیت بسیار بازی‌ کردن، بازی‌ها و فعالیت‌های جسمی و غیرالکترونیکی در کودکان روز‌به‌روز کمتر می‌شود. عوامل متعددی مسبب این قضیه هستند؛ به عنوان مثال سبک زندگی عجولانه، تغییر در ساختار خانواده و افزایش توجه به تحصیلات و فعالیت‌های این‌چنینی از جمله دلایل این موضوع هستند. 

پزشکان اطفال، خانواده‌ها، سیستم‌های مدرسه‌ و آموزش و جوامع، باید به دنبال بهترین راه برای جذب دوباره کودکان و خانواده‌ها به انجام فعالیت‌ها و بازی‌های مختلف باشند؛ چرا که تعادل در زندگی کودک، یکی از پررنگ‌ترین علل رشد بهینه او است. 

نقش و تأثیر بازی در زندگی کودک، رشد مهارت‌های زندگی و حتی‌ شکوفایی استعدادهای او به قدری موثر شناخته شده که توسط کمیسیون عالی حقوق بشر، به عنوان حق هر‌ کودک در نظر گرفته شده است. با این حال امروزه، به دلیل تغییر در سبک زندگی خانواده‌ها، تمرکز روی بازی و آشنایی با اهمیت آن روز‌به‌روز‌ کمتر می‌شود.

به عنوان پدر و مادر باید به این امر آگاه باشید که بهترین راه برای شناخت و رشد فرزندتان، بازی و فعالیت‌های جسمی، فکری و گروهی متنوع است. بازی کردن نه تنها باعث سهولت شما در کشف استعدادهای فرزندتان می‌شود، بلکه از طریق بازی می‌توانید راحت‌تر کودک خود را به انجام فعالیت‌های مختلف جذب کنید.

این مقاله را هم بخوانید: راهکارهایی برای مقابله با دعوای کودکان با یکدیگر

انواع مهارت‌های شغلی و بازی‌های مناسب در خانه برای رشد و پرورش آنها

بسیاری از مهارت‌های نرم لازم برای قرار گرفتن در یک موقعیت شغلی مناسب نیاز به این دارند که از سال‌های کودکی شکل بگیرند و به مرور تقویت شوند. در این بخش از رفتارهایی می‌گوییم که می‌توانید از کودکی با فرزند خود در قالب بازی تمرین کنید.

• دوست پیدا کردن و برقراری تعاملات اجتماعی

امروزه بازارهای کار بیش از حد رقابتی شده‌اند و این موضوع اهمیت بسیاری دارد که کودک بتواند در بزرگسالی شبکه اجتماعی مناسبی برای خود ایجاد کند. به همین جهت لازم است به فرزندان خود بیاموزیم چگونه دوست پیدا کنند، به آنها فرصت دهیم در کنار کودکان دیگر باشند، دوستان خود را انتخاب کنند و به آزادی عملشان تعارض نکنیم. 

این موضوع به آنها اجازه می‌دهد در مورد تعامل شخصی آموزش ببینند و اعتماد به نفس لازم برای ملاقات و ارتباط با افراد جدید را به دست بیاورند. کودک خود را به محل‌هایی ببرید که می‌تواند با افراد هم سن و سال خود تعامل داشته باشد و به او بگویید تلاش کند با دیگران ارتباط بگیرد.

• تأثیرگذار بودن در موقعیت‌هایی مانند مصاحبه‌های کاری

کودکان باید بدانند که چگونه برای مصاحبه کاری لباس بپوشند و تأثیر مثبتی بر جای بگذارند. یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی که می‌توانید به فرزندان خود آموزش دهید این است که چطور خود را حرفه‌ای نشان دهند. 

می‌توانید این کار را با تشویق آنها به انتخاب مد و راهنمایی و ارائه مشاوره انجام دهید؛ به عنوان مثال از آنها بخواهید تصور کنند قرار است به یک مصاحبه کاری بروند، بررسی کنید کدام یک از لباس‌هایشان را انتخاب می‌کنند و بعد از اتمام نکاتی را به آنها بگویید.

• انعطاف‌پذیر بودن در زندگی از مهم‌ترین مهارت‌های شغلی

شکست در زندگی واقعی، به خصوص در محل کار، زیاد اتفاق می‌افتد. برای دستیابی به موفقیت، به کودک خود کنار آمدن با شکست‌ها را نیز آموزش دهید. به آنها اجازه بدهید شکست بخورند و برای تلاش دوباره، تشویقشان کنید. به کودک خود نشان دهید که شکست پایان راه نیست و فقط یک رویداد لحظه‌ای است. 

انجام این کار در خانه ساده است؛ موقعیت‌های زیادی در خانه به وجود می‌آید که فرزند شما ممکن است در انجام کاری که به او سپرده‌اید ناموفق باشد؛ در این مواقع، به او اطمینان دهید که اشکالی ندارد و می‌تواند دوباره تلاش کند.

• خوب نوشتن

با اینکه نوشتن، امروزه در عصر اطلاعات، مهم‌تر از هر زمان دیگری است، بسیاری از بزرگسالان فاقد مهارت‌های اساسی و پایه نوشتن هستند. 

فرزند شما با استفاده از مهارت‌های نوشتن عالی، می‌تواند در کار و زندگی موفق‌تر باشد؛ از سن جوانی با انجام برنامه‌های مختلف کتاب خواندن، ارائه فعالیت‌های نوشتاری و ایجاد یک الگوی خوب به عنوان نویسنده، نوشتن را در فرزند خود تقویت کنید. 

به عنوان مثال او را برای کتاب خواندن تشویق کنید یا از او بخواهید در رابطه با یک موضوع خاص برای شما انشا بنویسد.

• حل کردن مشکلات و موانع 

در محل کار، مشکلات بسیاری ممکن است به وجود بیاید؛ به همین علت، فردی که بتواند به خوبی با مشکلات دست و پنجه نرم کند و آنها را برطرف کند، برگ برنده مهمی در اختیار دارد. کودکی را تربیت کنید که می‌داند چگونه با موقعیت‌های سخت کنار بیاید و آماده است دنیا را بپذیرد. 

برای مثال به آنها فرصت دهید تا با مشکلات خود کنار بیایند؛ راهنمایی ارائه دهید، اما اجازه دهید فرزندتان از کشف راه‌حل لذت ببرد. پرداختن به یک مشکل به طور مستقل می‌تواند به فرزند شما اعتماد به نفس بدهد تا کارهای دشوارتر را نیز انجام دهد.

• انجام پروژه‌های مختلف و مسئولیت‌پذیری از دیگر مهارت‌های شغلی

کار اغلب مجموعه‌ای بی‌پایان از پروژه‌های مختلف است. شما می‌توانید با به اشتراک گذاشتن پروژه‌های کاری خود با فرزندتان، به آماده‌سازی او برای انجام پروژه‌های مختلف کمک کنید. اجازه دهید آنها ببینند که چگونه باید کار را به طور‌ گروهی انجام دهند و سعی کنید در همین هنگام، اعتماد به نفس کودک خود را نیز بالاتر ببرید.

• دفاع کردن از حق خود در برابر قلدرها؛ از مهارت‌های شغلی لازم در بزرگسالی 

افراد زورگو و قلدر همه جا هستند؛ حتی در محل کار مدرن. کودکان (و حتی بزرگسالان) ممکن است بارها و بارها در مدرسه و محل کار با چنین افرادی مواجه شوند؛ پس به فرزندان خود بیاموزید که چگونه قاطعانه پاسخ چنین افرادی را بدهند و از قربانی شدن اجتناب کنند. از کودک خود بخواهید اگر چنین مسئله‌ای پیش آمد، تمام موضوع را برای شما شرح دهد. در چنین شرایطی او را راهنمایی کنید که چگونه از حق خود دفاع کند.

• سازماندهی شده عمل کردن و برنامه‌ریز بودن

به کودکان آموزش دهید که همیشه سازماندهی شده، با برنامه و منظم پیش بروند. ایجاد چنین مهارت‌هایی می‌تواند برای کودکان بسیار مؤثر باشد تا در بزرگسالی نیز مسئولیت‌پذیر رشد کنند. به عنوان مثال آنها را از سن پایین‌تر، تشویق به نوشتن برنامه روزانه و مسئولیت‌هایی کنید که در پیش دارند. 

• برقراری ارتباط‌ میان اطلاعات خود

داشتن دانش مهم است اما مهم‌تر از آن توانایی ایجاد ارتباط بین مفاهیمی است که به آنها واقف هستیم. هر کسی می‌تواند برای یافتن جواب خود در گوگل‌ جست‌وجو کند اما افرادی که ذهن قوی‌‌تری دارند، می‌توانند ایده‌ها را به هم پیوند دهند و خود به جواب برسند. 

این مهارت را با انجام بازی‌های فکری، پازل یا حتی صحبت با کودک در مورد اینکه چگونه چیزهای مختلفی که آموخته‌ به هم مرتبط می‌شوند، تقویت کنید.

• قاطعیت به عنوان یکی دیگر از مهارت‌های شغلی

افراد موفق باید تصمیم‌های خوب، موثر و قطعی بگیرند و یادگیری قاطع بودن از سن پایین می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. برای تقویت این مهارت، به کودکان اجازه دهید متناسب با سن خود برای بعضی موارد زندگی خودشان تصمیم بگیرند. به عنوان مثال انتخاب لباس برای خود یا تصمیم‌گیری برای غذا می‌تواند به تقویت قاطعیت در کودکان کمک قابل توجهی کند.

• مستقل بودن از جمله مهارت‌های شغلی تأثیرگذار

کارفرمایان ترجیح می‌دهند کارمندی داشته باشند که بتواند مستقل باشد و از عهده مسئولیت‌هایی که به او داده شده بر بیاید تا کارمندی که در هر مرحله به کمک نیاز دارد. برای آموزش این مهارت به فرزند خود، می‌توانید به او فرصت دوری از خانه و خانواده را بدهید. مواردی مانند سفرهای مدرسه و اردوهای شبانه به آنها امکان می‌دهد بدون کمک پدر و مادر توانایی‌های خود را کشف و مشکلات احتمالی را حل کنند.

• گروهی کار کردن؛ از جمله مهارت‌های شغلی مهمی که نیاز به آموزش دارد

کار گروهی و همکاری با دیگران از مهارت‌های ضروری زندگی کاری هستند و کودکان باید یاد بگیرند که چگونه با دیگران همکاری و ارتباط برقرار کنند. در خانه با کودک خود بازی‌های گروهی انجام دهید یا او را تشویق به ورزش‌های گروهی، عضویت در باشگاه‌های مختلف و شرکت در فعالیت‌های گروهی کنید.

سخن پایانی

یکی از بزرگ‌ترین گام‌هایی که پدرها و مادرها می‌توانند برای رشد و پرورش فرزند خود بردارند، کشف و پرورش استعدادهای او و آشنایی‌اش با مهارت‌های شغلی است. 

تحقیقات نشان داده تا سال ۲۰۳۰، بیش از ۸۵ درصد مشاغل امروزی دچار تغییر و تحول می‌شوند، از این رو آموزش مهارت‌های شغلی و اجتماعی پایه به فرزندان، می‌تواند تضمین‌کننده رشد ذهنی و در نتیجه موفقیت آنها در آینده باشد.

در این مقاله از ۸ روش برای کشف و پرورش استعداد کودکان گفتیم. همچنین در مورد بازی‌هایی صحبت کردیم که به پدر و مادرها کمک کند برای رشد و پرورش انواع مهارت‌های شغلی فرزندانشان در آینده استفاده کنند.

 

منابع

۹ ways to identify your and nurture your child’s talent

the importance of play in promoting healthy child development

۲۱ critical job skills you should instill in your child