بازی‌ هایی برای کاهش اضطراب کودکان

کودکان مبتلا به اختلال اضطراب ممکن است عصبانیت و ترس غیرمنطقی از خود نشان دهند. این مشکلات بر عملکرد روزانه آنها تأثیر می‌گذارد و برای والدین نیز برخورد با این وضعیت دشوار است. فعالیت‌ها و بازی های کاهش اضطراب کودکان به آنها کمک می‌کند تا با شرایط کنار بیایند و به کارهای روزمره خود ادامه دهند.

اضطراب یک احساس عصبی یا ناراحتی شدید در مورد یک موقعیت یا نتیجه اتفاق است و همه کودکان در مقطعی دچار اضطراب می‌شوند. بااین‌حال برخی ممکن است نتوانند بر ترس‌ها، اضطراب‌ها یا نگرانی‌های رایج در اوایل دوران کودکی مانند اجتماعی‌شدن و اختلال اضطراب اجتماعی غلبه کنند. بنابراین، تشویق کودکان مبتلا به اضطراب به انجام عادات و بازی‌های خوب و شرکت در فعالیت‌های مفید برای اضطراب به آن‌ها کمک می‌کند تا بر اضطراب خود غلبه کنند. بازی‌ها فقط برای سرگرمی و تفریح نیستند؛ می‌توانند جنبه درمانی نیز داشته باشند. بر همین اساس در این مقاله براساس نظر دکتر جسیکا مدن (Dr. Jessica Madden) بازی‌های مفید برای کاهش اضطراب کودکان را شرح می‌دهیم.

تعریف کلی اضطراب؛ اضطراب چیست؟

اضطراب پاسخ طبیعی بدن انسان به استرس است. اضطراب معمولا یک احساس ترس یا دلهره در رابطه با مواردی است که در آینده اتفاق می‌افتند. به‌عنوان‌مثال رفتن به یک مصاحبه شغلی یا سخنرانی در روز اول مدرسه ممکن است باعث شود برخی افراد احساس ترس و اضطراب داشته باشند.

اما در مورادی که احساس اضطراب شدید باشد، حداقل ۶ ماه طول می‌کشد تا اختلالاتی که به‌وجود می‌آید، از بین روند. در این موارد مراجعه به درمانگر و روانشناس برای کودکان و بزرگسالان راهکار توصیه‌شده است.

تعریف اختلال اضطراب

طبیعی است که در مورد نقل مکان به محل جدید، شروع یک کار جدید یا شرکت در آزمون مضطرب باشید. این نوع اضطراب ناخوشایند است اما ممکن است انگیزه شما را برای تلاش بیشتر و انجام کار بهتر ایجاد کند. اضطراب معمولی احساسی است که می‌آید و می‌رود اما در زندگی روزمره اختلال ایجاد نمی‌کند.

در مورد اختلال اضطراب، احساس ترس ممکن است همیشه همراه شما باشد؛ شدید و گاهی ناتوان‌کننده. این نوع اضطراب ممکن است باعث شود انسان از انجام کارهایی که دوست دارد دست بکشد. به‌عنوان‌مثال ممکن است فرد از ورود به آسانسور، عبور از خیابان یا حتی خروج از خانه (در موارد شدید) خودداری کند.

اختلالات اضطرابی شایع‌ترین شکل اختلال احساسی است و می‌تواند هر فردی را تحت‌تاثیر قرار دهد. متاسفانه کودکان نیز از این امر مستثنی نیستند و با مشاهده نشانه‌های اضطراب در کودکان و نوجوانان باید به فکر راهکارهای درمانی باشید.

نقش‌ بازی در کاهش اضطراب کودکان

درمان دارویی اضطراب در کودکان شاید آخرین راهی باشد که درمانگر توصیه می‌کند. درمان اضطراب در کودکان راهکارهای ساده‌تر و موثرتری دارد. بازی‌ها نقش مهمی در توسعه و رشد کودکان دارند و می‌توانند به کاهش اضطراب آنها کمک کنند. این نقش مثبت با توجه به چند جنبه مختلف می‌تواند ظاهر شود که در ادامه آن‌ها را توضیح می‌دهیم.

۱. تقویت مهارت‌های اجتماعی:

بازی‌ها ممکن است کودکان را به تعامل با دیگران تشویق و مهارت‌های اجتماعی آن‌ها را تقویت کنند. این امر می‌تواند اعتمادبه‌نفس کودک را افزایش دهد و به او کمک کند تا با موقعیت‌های اجتماعی مختلف بهتر سازگار شود.

۲. تنظیم هیجانات:

برخی بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا احساسات خود را درک کنند و یاد بگیرند چگونه احساسات مختلف خود را تنظیم کنند. این مهارت می‌تواند در کاهش اضطراب و استرس کودکان مؤثر باشد.

۳. آموزش مهارت‌های حل مسئله:

بسیاری از بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا مهارت‌های حل مسئله را تقویت کنند. این توانایی می‌تواند به کاهش اضطراب مرتبط با مواجهه با چالش‌ها کمک کند.

۴. فراهم کردن فرصت برای خلاقیت:

بازی‌ها محیطی خلاق و تشویق‌کننده ایجاد می‌کنند که کودکان می‌توانند به آزادی خلاقیت خود را نشان دهند. این فرآیند می‌تواند به‌عنوان یک مسیر درمانی برای اضطراب عمل کند.

۵. ساختاردهی و تنظیم زمان:

بازی‌ها معمولا دارای ساختار و قوانین خاصی هستند که کودکان را برای تنظیم زمان در فعالیت‌های مختلف آموزش می‌دهند. این مهارت تنظیم زمان و ساختاردهی می‌تواند به کاهش نگرانی‌ها و اضطراب کمک کند.

هرچند که بعضی از بازی ها برای کاهش اضطراب کودکان موثر هستند، اما باید توجه داشت که میزان و نوع بازی‌ها نقش مهمی در این فرایند دارند. انتخاب بازی‌های مناسب با توجه به سن و مشخصات کودکان بسیار مهم است. همچنین والدین و مربیان باید مدام به فعالیت‌های کودکان نظارت داشته و از محتوای بازی‌ها اطمینان حاصل کنند تا اثر مثبت بر روی اضطراب داشته باشند.

انواع بازی برای کاهش اضطراب

در ادامه بازی هایی برای کاهش اضطراب کودکان ارائه می‌شود. انجام این بازی‌ها برای کاهش اضطراب و استرس کودک بسیار مفید است و علاوه بر کاهش اضطراب، در افزایش مهارت کودکان نیز موثر هستند.

ساختن شیشه آرامش‌بخش

شیشه براق آرامش بخش که به آن شیشه ذهن نیز می‌گویند، یک کاردستی سرگرم‌کننده است که می‌توانید با کودک خود انجام دهید. این یک پروژه ذهنی آزمایش‌شده و واقعی است که به آرامش کودک کمک می‌کند. هدف این است که کودک شما زمانی که اضطراب دارد به‌تنهایی از این شیشه استفاده کند. فعالیت ساخت شیشه  آرامش‌بخش به کودکان کمک می‌کند تا استراحت کنند، تمرکز کنند و متوجه شوند که توجه به حواس آنها می‌تواند اضطراب آنها را کاهش دهد.

راهنمای طراحی شیشه‌های آرامش‌بخش

سنگ‌های ضد استرس برای کاهش اضطراب کودکان

با خاک رس سنگ‌های آرامش‌بخش کوچک و صاف ایجاد کنید. می‌توانید در هر کدام یک فرورفتگی به شکل انگشت شست اضافه کنید تا به کودکتان کمک کند در حالی که انگشتانش را روی آن می‌مالد آرام شود. همچنین می‌توانید سنگ‌هایی با اشکال و اندازه‌های مختلف جمع‌آوری کنید، آن‌ها را رنگ کنید و پیام‌ها یا نقل‌قول‌هایی کوتاه و مثبت بنویسید که کودک با مشاهده آن‌ها احساس آرامش کند.

دمیدن حباب

یکی بازی دیگر برای کاهش اضطراب کودکان، دمیدن و ساخت حباب است. فعالیت‌هایی که شامل تنفس عمیق است، تأثیر آرام‌بخشی بر سیستم عصبی و مغز دارند. به‌عنوان‌مثال، دمیدن حباب‌ها به تکنیک‌های تنفس عمیق نیاز دارد و بنابراین برای کودکان مبتلا به اضطراب و تنش مفید است.

مخلوطی از آب و صابون درست کنید و در ظرفی نگهداری کنید. سپس اجازه دهید فرزندتان تا آنجایی که می‌تواند حباب‌ها را با استفاده از فوت کردن منتشر کند. همچنین می‌توانید این فعالیت را با دمیدن حباب‌ها به سمت کودک در‌حالی‌که روی زمین به پشت دراز کشیده است، جذاب‌تر کنید. اجازه دهید کودک حباب‌ها را در حین رسیدن به زمین مشاهده کند.

رنگ‌آمیزی

تحقیقات ثابت کرده است که فعالیت‌هایی که خلاقیت را ارتقا می‌دهند، مانند نقاشی یا سایر فعالیت‌های هنری، برای کودکان مبتلا به اضطراب مفید است. خلق هنر همچنین به کودکان کمک می‌کند تا تمام توجه و تمرکز خود را در لحظه حال متمرکز کنند. کودکان کوچکتر ممکن است از نقاشی با انگشت لذت ببرند.

قهرمان‌بازی

کودکان به‌شدت تحت‌تاثیر تصورات خود از ابرقهرمانان و قدرت‌هایی که می‌شناسند هستند. اجازه دهید فرزندتان خود را یک ابرقهرمان تصور کند. از آن‌ها در مورد قدرت‌ها و مهارت‌هایی که می‌خواهند داشته باشند بپرسید و برخی از این فعالیت‌های شگفت‌انگیز ابرقهرمانی را برای بچه‌ها امتحان کنید تا به آن‌ها کمک کنید آرامش پیدا کنند. این فعالیت همچنین ممکن است اعتمادبه‌نفس و احساس مثبت در کودکان را بیشتر و قدرت ذهنی آنها را تقویت کند.

جعبه‌های مقابله آرامش‌بخش فوری با اضطراب

جعبه‌ای برای فرزندتان بسازید که حاوی برگه‌هایی با پیام‌ها یا نقل‌قول‌های مثبت است تا زمانی که او احساس اضطراب می‌کند یا شما در کنارش نیستید، منبعی فوری از انگیزه و آرامش برای او باشند. این پیام‌ها می‌تواند توسط شما یا فرزندتان نوشته شود.

ساخت کلکسیون

به فرزندان خود مجلات حاوی تصاویر رنگارنگ و روشن بدهید و از آنها بخواهید با تصاویری که به‌نظرشان آرامش‌بخش است یک کلکسیون بسازند. ساختن کلکسیون می‌تواند به آنها کمک کند نگرانی‌های خود را فراموش کنند و استرس را رها کنند. این کار به مهارت‌های هنری پیچیده‌ای نیاز ندارد و فرزند شما می‌تواند آزادانه خود را بیان کند.

توپ ضداسترس

توپ‌های استرس همیشه راه‌حل خوبی برای مقابله با استرس و اضطراب بوده‌اند. می‌توانید در خانه با فرزندتان توپ‌های استرس درست کنید یا از بازار آن را بخرید. فشردن توپ استرس اعصاب و ماهیچه‌ها را تحریک می‌کند و سیستم عصبی کلی را بهبود می‌بخشد، بنابراین کورتیزول، هورمون اصلی استرس، را کاهش می‌دهد.

پازل‌ها و معماهای فکری

اعتقاد بر این است که رضایت یا احساس موفقیت از حل پازل‌ها باعث ترشح هورمون دوپامین می‌شود؛ بنابراین پازل‌ها یکی دیگر از بازی های کاهش اضطراب کودکان هستند.

جمع‌بندی

بازی کردن یکی از فعالیت‌هایی است که کودکان همیشه به آن علاقه دارند. در این مقاله بازی های کاهش اضطراب کودکان را معرفی کردیم و توضیح دادیم که هریک از این بازی‌ها چگونه به کاهش استرس و اضطراب کودکان کمک می‌کنند. نکته مهم این است که بازی و تفریح و فعالیت‌های گفته‌شده فقط روشی برای جلوگیری و کاهش اضطراب هستند و در موارد شدید و برای کودکانی که اختلال اضطراب و بیماری‌های ناشی از استرس دارند، مراجعه به درمانگر متخصص راه‌حل نهایی است و نباید در درمان کودک تعلل کرد.

منابع:

https://www.teachingexpertise.com/classroom-ideas/anxiety-activities-for-kids/

https://www.momjunction.com/articles/games-activities-for-kids-with-anxiety_00773034/